(AA) – Bakan Fidan, Anadolu Ajansının (AA) “Global İletişim
Ortağı” olduğu, Belek Turizm Bölgesi’ndeki NEST Kongre Merkezi’nde
düzenlenen Antalya Diplomasi Forumu’nun (ADF) kapanışında yaptığı
konuşmada, gösterilen yoğun ilginin, forumun küresel diplomasideki
yerini bu sene de perçinlediğini, içeriğinden ve kapsayıcılığından
katılımcıların etkilendiğini söyledi.
“Antalya
Diplomasi Forumu’na bu yıl 148 ülkeden yaklaşık 4 bin 700 kişi katıldı.”
diyen Fidan, forumun basın yayın organları ve sosyal medya üzerinden de
canlı yayınla geniş kitlelere ulaştığına dikkati çekti.
Bu
yıl 3’üncüsü düzenlenen forumun katılımcılarına dair bilgi veren Fidan,
“19 devlet ve hükümet başkanı, 2 özerk yönetim başkanı, 52’si dışişleri
bakanı olmak üzere toplamda 64 bakan, bir meclis başkanı, 20
parlamenter, 20 yabancı bakan yardımcısı katıldı.” dedi.
Fidan,
57 üst düzey uluslararası ve bölgesel kuruluş temsilcisinin de ADF’de
yer aldığını belirterek, forum marjında yoğun ikili görüşme trafiği
yaşandığının altını çizdi.
Forumda bilim ve
teknoloji, diplomasi ve yapay zeka gibi yenilikçi gündemlere
odaklanıldığını anlatan Dışişleri Bakanı Fidan, panellerin ulusal ve
uluslararası işbirliğiyle düzenlendiğini söyledi.
Fidan,
panellerde ekonomiden güvenliğe, teknolojiden enerjiye birçok konunun
tartışıldığını dile getirerek, tüm tartışmaların küresel düzene dair
tespitlerin doğruluğunu ortaya koyduğunu vurguladı.
“Uluslararası hukuku hiçe sayan yaklaşımlar, panelistlerce adeta ifşa edildi”
ADF’deki
fikir alışverişlerinde küresel sistemin adaletsizliğine ve
dengesizliğine karşı oluşmakta olan uzlaşının da ele alındığına dikkati
çeken Fidan, “Bazı uluslararası aktörlerin farklı meselelerdeki çifte
standartlı ve uluslararası hukuku hiçe sayan yaklaşımları, forum
esnasında panelistlerce adeta ifşa edildi.” dedi.
Fidan,
bu hususun özellikle Filistin halkına yönelik şiddete ivedilikle son
verilmesine ilişkin diplomatik girişimlerin ele alındığı “Gazze Temas
Grubu” panelinde vurgulandığını söyledi.
“(Gazze konusunda) Tek taraflı adım atılması gerektiğine inanan arkadaşlarımız var”
Dışişleri Bakanı Fidan, konuşmasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
İsrail’in
saldırıları altındaki Gazze’de açlığın ve hastalığın kol gezdiğini,
insani yardımların ulaştırılması için neler yapılabileceğinin, hangi
tedbirlerin gündeme getirilebileceğinin ifade edildiğini belirten Fidan,
şunları söyledi:
“Bazı bakan arkadaşlarımla
yaptığım görüşmelerde artık uluslararası toplumun yerleşik ifade edilen
şu andaki uygulamaları bir kenara bırakıp (Gazze konusunda) tek taraflı
adım atılması gerektiğine inanan arkadaşlarımız var. Bizler de artık bu
görüşleri destekliyoruz çünkü yani birilerinin iznini bekleyerek
Gazze’ye yardım ulaştırmak, artık 2 milyondan fazla insanın yavaş ve
sessiz ölümüne ortak olmak manasına geliyor.”
“ABD’ye önümüzdeki hafta bir seyahat planlanmış durumda”
Fidan,
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden’ın Ekim
2021’de gerçekleştirdikleri görüşmede Ankara ile Washington arasında
stratejik mekanizmanın kurulması konusunda mutabakata varıldığını
söyledi.
Bunun bakanlar ve bakan altı düzeyde
ağırlıklı çalışacak şekilde işletilecek mekanizma olduğunu belirten
Fidan, bu adımda iki ülke arasında güvenliğin yanı sıra enerji, ekonomi
ve diğer politik, bölgesel gelişmelere ilişkin konuların tartışıldığı ve
belli bir sonuca gidilmesinin hedeflendiği platform amacının
bulunduğunu vurguladı.
Fidan, alt çalışma
gruplarının oluşturulduğunu ve konuyla ilgili grupların düzenli
aralıklarla bir araya geldiğini kaydederek, “Meslektaşım Sayın Antony
Blinken’ın daveti üzerine, stratejik mekanizma toplantısı yapmak üzere
ABD’ye önümüzdeki hafta bir seyahat planlanmış durumda.” dedi.
ABD
ziyaretinin önemli bir gündeminin bulunduğunu söyleyen Fidan,
Washington’da çok çeşitli konularda iki ülke arasındaki ilişkilerin
muhasebesini yapacaklarını dile getirdi.
“İşgalin tanınması ve egemenlik konularıyla ateşkes meselesinin ayrılma zamanının geldiğine inanıyoruz”
Rusya-Ukrayna
Savaşı’na ilişkin Türkiye’nin görüşlerine değinen Fidan, “Artık her iki
taraf da savaşla ulaşabilecekleri neticelerin limitlerine gelmiş
durumda gözüküyor.” dedi.
Fidan, ateşkese yönelik
diyalog başlatılması zamanının geldiğinin düşünüldüğünü dile getirerek,
“İşgalin tanınması manasına gelmiyor ama işgalin tanınması ve egemenlik
konularıyla ateşkes meselesinin ayrılma zamanının geldiğine
inanıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Farklı coğrafyalardan gelen misafirlerimiz forumun etkili bir network imkanı oluşturduğunu gündeme getirdiler”
Muhataplarının
forumun hem katılımcı profili hem de içerik bakımından zenginliği ve
kapsayıcılığından etkilendiklerini defaatle kendilerine ilettiğini
belirten Fidan, “Farklı coğrafyalardan gelen misafirlerimiz bu forumun
kendilerine etkili bir network imkanı oluşturduğunu da gündeme
getirdiler.” dedi.
Fidan, katılımcıların
panellerde konuşmacı olarak görüşlerini rahatlıkla paylaşmaktan
duydukları memnuniyeti dile getirdiklerini ve çok sayıda ikili görüşme
yapma imkanı bulmalarından dolayı da müteşekkir olduklarını defaatle
işittiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip
Erdoğan’ın seçim kampanyasındaki yoğun mesaisine rağmen foruma
katıldığını ve burada 11 devlet ve hükümet başkanıyla bir araya
geldiğini dile getiren Fidan, bu görüşmelerde çok kritik konu ve
gündemlerin ele alındığını söyledi.
Fidan, ADF’de 32 mevkidaşıyla ikili görüşme yapma imkanı bulduğunu ve Afrikalı mevkidaşlarıyla da bir araya geleceğini belirtti.
3
gün boyunca çok farklı düzeyde katılımcı ile ADF’de yoğun bir etkileşim
içerisinde olduklarını vurgulayan Fidan, konuştuğu gençlerin, ADF’de
akademisyen ve diplomatlarla buluşmalarının kendileri için ufuk açıcı
olduğunu kaydetti.
Fidan, şöyle devam etti:
“Forum
kapsamında düzenlenen 47 oturumda güvenlik, enerji, bölgesel konular,
yabancı düşmanlığı, uluslararası ticaret, bağlantısallık, arabuluculuk
konusu, yapay zeka, dijital diplomasi, uluslararası gündemin ilk
sıralarında yer alan diğer çeşitli konular masaya yatırıldı. Sayın
Cumhurbaşkanımızın eşleri Sayın Emine Erdoğan hanımefendinin ev
sahipliğinde ‘kadın barış ve güvenlik’ temalı yüksek seviyeli oturum
gerçekleştirildi.”
Gazze Temas Grubu üyesi olarak
grup üyesi Filistin ve Mısır Dışişleri Bakanlarıyla Gazze konusunda bir
panele ev sahipliği yaptığını aktaran Fidan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Cevdet Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakan Yardımcısı’nın oturumlara katılarak forumun başarısına
katkıda bulunduklarını belirtti.
“Karşı karşıya olduğumuz tablo küresel adaletsizliklerin yansıması”
Fidan, forum kapsamında geleceğin liderlerinin görüşlerine de kulak verdiklerini ve kendilerine notlar çıkardıklarını söyledi.
Latin
Amerika’dan Asya Pasifik’e farklı coğrafyaların karşı karşıya oldukları
riskleri ve fırsatları daha ayrıntılı bir biçimde buradaki panellerde
ele alma imkanı bulduklarını aktaran Fidan, Filistinli ve Mısırlı
mevkidaşlarıyla düzenledikleri etkinliğe ilişkin şunları kaydetti:
“Gazze’de
devam eden zulmün sona erdirilmesi için atmamız gereken adımları
konuştuk. Karşı karşıya olduğumuz tablonun aynı zamanda küresel
adaletsizliklerin ve eşitsizliklerin bir yansıması olduğunu ifade
ettik.”
Fidan, ADF’ye katılan konukların
diyaloğun ne kadar kritik olduğu hususunda mutabık kaldığını
vurgulayarak, burada dile getirilen değerli fikirleri hayata geçirme ve
geleceği ortak menfaatler çerçevesinde şekillendirmek üzere birlikte
eyleme geçme zamanının geldiğine inandığını söyledi.
Yeni
görüş, fikir ve ev ödevleriyle Antalya’dan ayrılacaklarını belirten
Fidan, ADF’ye verdiği destekten dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür
etti.
Sorular
Fidan, ADF’nin kapanış konuşmasının ardından, basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Bakan
Fidan, Gazze’de barış süreci ve kalıcı ateşkese yönelik görüşmelerine
ilişkin sorulan soruya, “Gazze’deki süren zulmün durdurulması ADF’nin
neredeyse merkezine oturdu. Gerek Sayın Cumhurbaşkanı’mız yaptığı
görüşmelerde gerek biz yaptığımız ikili görüşmelerde, çok taraflı
görüşmelerde ve panellerde bu konunun altını kuvvetle çizerek
vurguladık. Diplomasinin kullanılabilecek bütün imkanlarını kullandık.”
yanıtını verdi.
Bakan Fidan, moderatörlüğünü
yaptığı “Gazze Temas Grubu” başlıklı panelde Filistin Dışişleri Bakanı
Riyad el-Maliki’nin etkileyici bir konuşma yaptığını söyleyerek, “Biz de
özellikle değerli kardeşimize bu imkanı vermek istedik. Çünkü meselenin
asıl sahibi arkadaşlarımız.” dedi.
Cumhurbaşkanı
Erdoğan’ın Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ı Türkiye’ye davet
ettiğini söyleyen Fidan, “Filistin konusundaki gelişmeleri ele almak,
savaşın gidişatının ve aldığı şeklin seyrini görüşmek istiyorlar. Ayrıca
Filistinliler arası diyalog konusunda da gelişmeleri Cumhurbaşkanı’mız
birinci elden kendisinden duymak istiyor. Ayrıca Türkiye’nin tavsiye ve
telkinlerini de iletme imkanı bulacaklar bu çerçevede.” diye konuştu.
Fidan,
kendi ziyaretinin yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD’ye ziyarette
bulunup bulunmayacağına ilişkin soru üzerine, “Cumhurbaşkanı’mızın
ziyareti konusu ABD’de üstünde çalışacağımız bir konu olacak. Ama şu
anda biliyorsunuz her iki ülkede de bir seçim atmosferi var.
Cumhurbaşkanı’mız son 2 aydır özellikle seçim gündemiyle oldukça meşgul.
Daha sonrasında da ABD’de bir seçim gündemi var. Ama aradaki zaman
diliminde ne yapılabilir, gittiğimizde de belki onu bir konuşacağız.”
diye konuştu.
Japonya Dışişleri Bakanı Kamikawa
Yoko’nun Türkiye’yi ziyaretine cevaben, ilişkilerin 100. yılı kapsamında
bir iadeiziyaret düzenlenip düzenlenmeyeceğinin sorulması üzerine
Fidan, mevkidaşı Kamikawa ile değerli bir görüşme gerçekleştirdiklerini
ve aynı zamanda Brezilya’da G20 marjında bir araya gelme fırsatı
bulduklarını belirtti.
Fidan, “Japonya’yla
ilişkilerimizi geliştirmeye fevkalade önem veriyoruz. Özellikle ekonomi,
teknoloji, ticaret alanında çok büyük potansiyel var aramızda.
İlişkilerimiz de devam ediyor. Bölgesel konuları da ciddi bir çerçevede
ele alıyoruz hep beraber. Önümüzdeki aylarda bir iadeiziyaret yapmak
konusunda da planlamamız var.” dedi.
“21. yüzyılda Avrupa’nın ortasında 500 bine yakın insanın hayatını kaybetmesi dayanabileceğimiz bir gerçeklik değil”
Bakan
Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la görüşmesinde özellikle
bölgesel gelişmelerle ilgili Kafkaslar’daki barış sürecinin,
Karadeniz’deki seyrüsefer güvenliğinin ve Suriye konusunun masaya
yatırıldığını belirtti.
Suriye konusuna ilişkin
daha yakın bir tartışma ortamı oluşturulması ve zamana ihtiyaç olduğu
konusunda Rus mevkidaşıyla mutabık kaldıklarını söyleyen Fidan, “Çünkü
gerek mültecilerin geri dönüşü, gerek yeni anayasanın yazılması
meselesi, gerek terörizmle mücadele konuları yani şu anda hep askıda
olan konular Suriye’de. Bunun bir şekilde ilerletilmesi gerekiyor.
Türkiye’nin milli güvenliğini ve menfaatini de yakından ilgilendiren bir
konu. Rusya’nın da arasında bulunduğu birkaç ülkeyle bu konuyu yakından
tartışmaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
Rusya-Ukrayna
Savaşı’na ilişkin Türkiye’nin görüşlerine değinen Fidan, “21. yüzyılda
Avrupa’nın ortasında 500 bine yakın insanın hayatını kaybetmesi ve
yaralanması koca bir ülkenin altyapısının ve üstyapısının tamamıyla imha
olması bizim artık dayanabileceğimiz bir gerçeklik değil.” diyerek, söz
konusu durumun bir an önce durdurulması ve bu fikre alışılması
gerektiğini kaydetti.
