AA) – Guterres, BM Genel Kurulunda 2024 yılına ilişkin öncelikleri hakkında konuştu.
Barışın BM’nin varoluş nedeni olduğuna işaret eden Guterres, dünyaya genel olarak baktığında en büyük eksikliğin barış olduğunu gördüğünü dile getirdi.
Guterres, çatışmalar ve jeopolitik bölünmüşlükler büyürken, dünyada barışın tehdit altında olduğunu ifade etti.
İnsanların barış, güvenlik ve onurlu yaşama ihtiyaç duyduğuna işaret eden Guterres, “Ancak dünyamızda çok fazla kızgınlık ve gürültü var.” diye konuştu.
Guterres, korkunç çatışmaların rekor sayılarda sivilleri öldürdüğü ve yaraladığını belirtirken, aynı zamanda kelime savaşları, yetki savaşları ve kültür savaşlarının devam ettiğine dikkati çekti.
Dünyada birçok ülkenin seçimlere gideceği bir yılda bu durumun endişe verici olduğunu kaydeden Guterres, “Bizim ortak zorunluluğumuz, barışın her boyutunu inşa etmek.” mesajını verdi.
“BM Güvenlik Konseyi, jeopolitik çatlaklar nedeniyle kitlenmiş durumda”
Guterres, uluslararası finansal mimarinin reforma ihtiyaç duyduğunun altını çizerek, eylülde gerçekleşecek “Geleceğin Zirvesi”yle çok taraflılığı yeniden şekillendirme imkanı oluşacağını belirtti.
BM Güvenlik Konseyinin de çok ciddi şekilde reforma ihtiyacı olduğunu vurgulayan Guterres, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Küresel barış için temel platform olan BM Güvenlik Konseyi, jeopolitik çatlaklar nedeniyle kitlenmiş durumda. Konsey ilk kez bölünmüş değil. Ancak şimdiye kadarki en kötü haline geldi. Konseyin bugünkü işlev bozukluğu çok daha derin ve tehlikeli. BM Güvenlik Konseyinin karar alabilmesi ve uygulaması gerekiyor. Aynı zamanda daha temsilci olması gerekiyor.”
Guterres, çok taraflı dünyada söz konusu mekanizmaların eksik olduğuna vurgu yaparak, “Dünyamız kaos dönemine girmiş bulunmakta. Tehlikeli ve öngörülemez bir düşüş ve cezasızlık hakim geliyor.” ifadesini kullandı.
“Filistin halkının toplu cezalandırılmasının hiçbir gerekçesi olamaz”
İlk olarak dünya genelinde barış için baskı yapılması gerektiğini ifade eden Guterres, Gazze’deki durumun ortak bilinçte kapanmayan bir yara olduğunu ve tüm bölgeyi tehdit ettiğini dile getirdi.
Guterres, “Hamas’ın 7 Ekim saldırılarını hiçbir şeyin meşru kılamayacağını” belirterek, “Ancak Filistin halkının toplu cezalandırılmasının da hiçbir gerekçesi olamaz.” dedi.
“Refah’a saldırı mevcut olan insani kabusu çok ciddi bir şekilde büyütür”
İsrail’in askeri operasyonlarının Gazze’de neden olduğu ölüm ve yıkımın boyut ile hız itibariyle kendisinin göreve geldiğinden beri görülmediğini aktaran Guterres, “İsrail’in Refah’a yöneleceğine ilişkin haberlerden derin endişe duyuyorum. Yüz binlerce Filistinli çaresizce güvenlik arayışında buraya sıkışmış durumda. (Böyle bir hareket) Halihazırda mevcut olan insani kabusu çok ciddi bir şekilde büyütür ve tarifsiz bölgesel sonuçlar doğurur.” değerlendirmesini yaptı.
Guterres, “Gazze’de artık acilen insani ateşkes sağlanmalı ve tüm esirler koşulsuz olarak serbest bırakılmalı.” diyerek bunun hızlı şekilde BM kararları, uluslararası hukuk ve daha önceki anlaşmalar uyarınca iki devletli çözümle sonuçlanması gerektiğini kaydetti.
“Gezegenle de barış yapılması gerekiyor”
BM Genel Sekreteri Guterres, aynı zamanda toplumlar arası barışın da inşa edilmesinin kilit öneme sahip olduğuna işaret etti.
Nefret söylemi, ayrımcılık, aşırıcılık gibi hususların toplumları böldüğünü kaydeden Guterres, Yahudi karşıtlığı, İslamofobi ve Hristiyan azınlıklara yönelik baskı ve “beyaz ırkın” üstünlüğüne inanan ideolojinin artışta olduğuna dikkati çekti.
Guterres, dünyanın kalkınma alanında da bir aciliyetle karşı karşıya olduğunu belirterek, Kovid-19 salgını ve ardından gelen küresel gerginliklerin gelişmekte olan ekonomiler için büyük zorluklar doğurduğunu söyledi.
Gelişmekte olan ülkelerin 1990’lardan sonra en kötü dönemle karşı karşıya olduğunu kaydeden Guterres, çoğunun borçlarını ödeyemeyeceği uyarısında bulundu.
Guterres, aynı zamanda “gezegenle de barış” yapılması gerektiğini belirterek, insanlığın doğayla savaşına son vermesi gerektiğini vurguladı.
“İklim krizi zamanımızın belirleyici sınaması olarak ön plana çıkıyor.” diyen Guterres, küresel ısınmanın 1,5 dereceyle sınırlandırılması gerektiğinin altını çizdi.
Guterres, “Yardımcı olmak için tüm BM sistemini görevlendiriyorum.” dedi.
Fosil yakıtlar döneminin sonuna gelindiğini kaydeden Guterres, “Yenilenebilir enerji devrimi durdurulamaz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Savaşlar yok eder. Barış inşa eder”
Guterres, “Barış savaşların asla başaramayacağı mucizelere yol açar. Savaşlar yok eder. Barış inşa eder. Ancak bugünün dünyasında, barış inşa etmek bilinçli, cesur ve hatta radikal bir eylem olarak görülüyor.” ifadesini kullandı.
Barışı inşa etmenin insanlığın en büyük sorumluluğu olduğuna dikkati çeken Guterres, “Ben kendi adıma hiçbir zaman barış için baskı yapmaya son vermeyeceğimin güvencesini veriyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
