ESKİŞEHİR (AA) – Kent merkezine yakın bir bölgede bulunan Şarhöyük’te 1989’dan bu yana kazı çalışmaları sürüyor.
Geçen
yıl “Cumhurbaşkanı Kararlı Kazı” statüsüne alınan höyükte Anadolu
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya
Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mahmut Bilge Baştürk
ve ekibinin gerçekleştirdiği kazılarda Kurtuluş Savaşı’nda (1919-1922)
kullanılan siperlere rastlandı.
Türk askerleri tarafından kazıldığı tespit edilen siperlerde 1915-1917 yıllarında üretilen mühimmat da bulundu.
Kazı
Başkanı Doç. Dr. Baştürk, AA muhabirine, diğer adı “Dorylaion” olan
Şarhöyük kazılarının ilk kez 1989’da dönemin rektörü Yılmaz
Büyükerşen’in girişimleriyle ve merhum Prof. Dr. Muhibbe Darga
başkanlığında başlatıldığını belirterek, 2005’te ise Anadolu
Üniversitesinin akademisyenlerinden merhum Prof. Dr. Taciser Tüfekçi
Sivas tarafından sürdürüldüğünü söyledi.
Şarhöyük’te çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Baştürk, şöyle konuştu:
“Eskişehir’in
yıllar içinde geçirdiği bütün kültürel tabakaları Şarhöyük’te
görebiliyoruz. Şu anda milattan önce 5000 yıllarına kadar arkeolojik
malzemeye ulaşabildik. Kalkolitik Dönem’e kadar gidebiliyoruz. Ova
seviyesinde bölgede bulunan tek kalkolitik yerleşim. Çok güçlü Erken
Tunç Çağı izleri var. Sonrasında Hitit, Frig, Klasik ve Helenistik Dönem
oldukça kuvvetli bir şekilde temsil ediliyor. Bizans Kalesi ile
Şarhöyük’te yerleşme bitiyor ancak eteklerinde yerleşme sürüyor.
Şarhöyük, Kalkolitik Dönem’den başlayıp Türklerin Anadolu’yu fethine
kadar uzanan süreçte kesintisiz bir yerleşime ev sahipliği yapmış bir
bölge.”
“Antik Dorylaion Tepesi’nde Türk siperleri”
Doç.
Dr. Baştürk, Şarhöyük’ün Kurtuluşu Savaşı sırasında Kütahya-Eskişehir
Muharebeleri’nde kullanıldığını belirlediklerini söyledi.
Bölgedeki kazılarda bazı bulgulara rastladıklarını dile getiren Baştürk, şu bilgileri verdi:
“Kurtuluş
Savaşı’nda höyük üzerinde açılmış siperleri, kullanılan mühimmatı
görmeniz mümkün. Bunları arkeolojik olarak kaydettik. Höyükte
rastladığımız siperlerin Yunan arşivlerinde işgal kuvvetleri tarafından
çekilmiş fotoğraflarını bulduk. Fotoğrafın üzerinde Yunanca ‘Antik
Dorylaion Tepesi’nde Türk siperleri’ yazıyor. Bizim kazdığımız bölgedeki
siperlerin fotoğrafını çekmişler. Siperlerin içinde Türk ordusunun
değil Yunan askerlerinin kullandığı mühimmatları bulduk. Yunan ordusu
bölgeyi ele geçirdikten sonra çok sayıda mermi atıldığını tespit ettik.
Buradan Yunan ordusunun çatışarak çekildiğini anlıyoruz. Mühimmatları
incelediğimizde 1915-1917 yılları imalatı olduğunu belirledik. Bu
siperler, Çanakkale’deki tabyalar gibi değil, aceleyle açılmış siperler.
Doğrudan toprağa kazılmış çukurlar şeklinde. Buraya siper kazılmasının
nedeni ise bütün ovaya hakim bir tepe olması.”
Arkeopark projesi destek bekliyor
Milattan
önce 300’lü yılları kapsayan Erken Helenistik Dönem’den kalma bölgeye
yoğunlaştıklarını kaydeden Baştürk, bu aşamayı geçerek Geç ve Orta Frig
ile Kral Midas’ın dönemine ve Hititlere dair ipuçlarına ulaşmayı
hedeflediklerini vurguladı.
Şarhöyük’ün Anadolu arkeolojisi ve Eskişehir için önemine dikkati çeken Baştürk, şunları söyledi:
“Bölge,
kent merkezi tarafından çevrelenmiş durumda. İyi korunmuş bir halde. Bu
yüzden Eskişehir’in tüm tarihini Şarhöyük’te görmek mümkün. Höyüğün
eteklerine yakın bir yerde arkeopark projesi geliştirdik. Tarih
öncesinden Kurtuluş Savaşı’na kadar Eskişehir’in gelişiminin tüm
aşamalarını görebileceğiniz bir arkeopark kurulması düşüncemiz var.
Yerli ve yabancı turistler ile öğrencilerin Eskişehir’de yaşananları,
höyük üzerindeki mimarinin replikalarını görebileceklerini bir çalışma
yapmayı amaçlıyoruz. Gerekli destek verilirse bu projeyi hayata geçirmek
istiyoruz. Şarhöyük’te 7 bin yıllık kesintisiz bir yaşam sürülmüş. Bu
şimdiki verilere göre bir tarih ancak ova seviyesinin altında da
tabakalarının olduğunu biliyoruz.”
Muhabir: Deniz Açık
