JOHANNESBURG (AA) – Witwatersrand Üniversitesi Yer Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve Güney Afrika Sondaj, Sarsıntı ve Madencilik Sismolojisi Araştırmaları Lideri Prof. Dr. Raymond Durrheim, Kahramanmaraş merkezli iki sarsıntının, birbirlerine yakın bölgelerde ve kısa aralıklarla meydana gelmesi açısından “sıra dışı” olduğunu söyledi.
Güney Afrika Cumhuriyeti yıllık 200 milyar doları aşan madencilik bölümü ve madencilik faaliyetlerinin neden olduğu sarsıntılar nedeniyle yer bilimi araştırmaları konusunda kıymetli merkezlerden biri olarak dikkati çekiyor.
Ülkenin ve kıtanın önde gelen akademik kurumlarından Witwatersrand Üniversitesi Yer Bilimleri Fakültesinde misyon yapan Prof. Dr. Durrheim, Kahramanmaraş merkezli, 10 ili etkileyen sarsıntıları AA muhabirine kıymetlendirdi.
Afrika’nın tanınmış sismologlarından Durrheim, zelzelelerin dünya yüzeyindeki levhaların hareketleri tarafından yönlendirildiğine dikkati çekerek “Burada kuzeye hakikat hareket eden Afrika levhasının, Arap levhasına çarparak onu Avrasya levhasına ittiğini gördük. Bunun sonucunda Anadolu levhası ortada sıkışarak batıya, Akdeniz’e hakikat kaymış oldu.” dedi.
Dünya genelinde çabucak her yıl 7,5 ve üzerinde büyüklükte sarsıntılar görüldüğünü aktaran Durrheim, lakin Türkiye’deki 7,7 ve 7,6’lık sarsıntıların, birbirine çok yakın iki fay çizgisi üzerinde ve 9 saat ortayla meydana gelmelerinin “sıra dışı” olduğunu söz etti.
Durrheim, birinci zelzelenin, ikinci sarsıntısı tetiklemiş olma ihtimalinin yüksek olduğunu belirterek “İkinci zelzele elbette trajedinin boyutunu daha da arttırdı. Tıpkı anda kurtarılmayı bekleyen çok daha fazla sayıda insan olması, birinci müdahale takımlarının kaynaklarını zorluyor.” diye konuştu.
Depremin bıraktığı hasarın, sarsıntının büyüklük ve derinliği kadar bina dayanıklılığı, yüksek nüfus yoğunluğu ve zelzele saatiyle de ilgili olduğuna dikkati çeken Durrheim, “Türkiye’deki birinci zelzele maalesef erken saatlerde beşerler meskenlerinde derin uykularındayken oldu. Tahminen gündüz vakti beşerler işte ya da okuldalarken olsaydı, meyyit sayısı çok daha düşük olabilirdi.” tabirlerini kullandı.
“Çin’de 2008’de meydana gelen zelzele kimi taraflardan Türkiye’dekine benziyor”
Durrheim, Türkiye’deki zelzele felaketini, 85 binden fazla can kaybına yol açan, Çin’de 2008’de meydana gelen Siçuan sarsıntısına benzetti.
Hint levhasının Avrasya’ya kaymasıyla yerin yaklaşık 19 kilometre altında 8 büyüklüğünde meydana gelen bu sarsıntının, yaklaşık 300 kilometre uzunluğunda kırığa neden olduğunu belirten Durrheim, bu açıdan Türkiye’deki sarsıntıyla büyüklük ve fay kırığı uzunluğu bakımından benzerlikler gösterdiğini belirtti.
Durrheim, “Çin’de 2008’de meydana gelen sarsıntı kimi istikametlerden Türkiye’dekine benziyor.” dedi.
Muhabir: Murat Özgür Güvendik
