(AA) – SIPRI, 2022 yılında en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan ilk 100 savunma sanayisi şirketini açıkladı.
Buna göre, savunma sektöründeki en büyük 100 şirketin 2022’de silah ve askeri hizmet satışları bir önceki yıla göre yüzde 3,5’lik düşüşle 597 milyar dolara geriledi. Böylece satışlar 7 yıldır kaydedilen artışın ardından düşüş gösterdi.
Raporda, Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ve dünya çapında jeopolitik gerilimlerin geçen yıl silah ve askeri teçhizata olan talebin güçlü şekilde artmasına sebep olduğuna dikkat çekilirken, “Ancak yeni siparişler almasına rağmen birçok ABD ve Avrupalı silah şirketi, iş gücü eksikliği, artan maliyetler ve Ukrayna’daki savaşın tedarik zincirindeki sıkıntıları kötüleştirmesi nedeniyle üretim kapasitesini önemli ölçüde artıramadı.” denildi.
Bunların yanında ülkelerin yıl sonuna doğru yeni siparişler vermesi ve siparişlerle üretim arasındaki zaman farkının talep artışının bu şirketlerin geçen yıl gelirlerine yansımamasına neden olduğuna işaret edilen raporda, geçen yılki söz konusu düşüşün temel olarak ABD’deki büyük şirketlerin silah gelirlerindeki gerilemeden kaynaklandığı, mevcut birikmiş siparişler ve üretim kapasitesini artırmadaki zorluklar nedeniyle bu siparişlerden elde edilen gelirin muhtemelen 2-3 yıl içinde şirket hesaplarına yansıyacağı belirtildi.
Asya ve Orta Doğu’daki şirketlerin silah gelirlerinin 2022’de önemli ölçüde arttığına yer verilen raporda, bunun bölgelerdeki şirketlerin “artan talebe daha kısa sürede yanıt verme yeteneklerinden” kaynaklandığı vurgulandı.
Raporda, “Asya, Okyanusya ve Orta Doğu’da silah şirketlerinin gelirleri önemli ölçüde arttı. Bekleyen siparişler ve yeni sözleşmelerdeki artış, küresel silah şirketlerinin gelirlerinin önümüzdeki birkaç yıl içinde önemli ölçüde artabileceğine işaret ediyor.” ifadelerine yer verildi.
SIPRI’nın Askeri Harcama ve Silah Üretim Programı Direktörü Lucie Beraud-Sudreau, “Birçok silah şirketi, yüksek yoğunluklu çatışmalara yönelik üretime uyum sağlama konusunda engellerle karşılaştı. Ancak özellikle mühimmatlar için yeni sözleşmeler imzalandı ve bunun 2023 ve sonrasında daha yüksek gelire dönüşmesi beklenebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Listenin tepesinde ABD şirketleri var
2018’den bu yana listenin başındaki 5 firmanın tamamının ABD merkezli olması dikkati çekti. Bu firmalar Lockheed Martin, Raytheon Techologies, Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics olarak sıralandı.
Küresel savunma sektöründeki en büyük 100 şirket içindeki ABD’li toplam 42 şirket, 2022’de 302 milyar dolarlık silah satışı yaparak, reel olarak bir önceki yıla göre yüzde 7,9 düşüşle tüm satışların yüzde 51’ini karşıladı.
Listedeki 8 Çinli silah şirketinin toplam satışlarının bir önceki yıla göre yüzde 2,7 artışla 108 milyar dolara yükselmesi dikkati çekti. Çinli üreticilerinden 3’ü (NORINCO, AVIC, CASC) listede ilk 10’da yer aldı.
İlk 100 şirket içinde merkezi Avrupa’da bulunan 26 şirket bulunurken, bunların toplam silah satışları yüzde 0,9 artarak 121 milyar dolara ulaştı.
Rusya-Ukrayna savaşından sonra ordusuna yeni silah almaya başlayan Almanya’da, Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl’in silah satışları geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 1,1 artarak 9,1 milyar dolara çıktı.
Veri eksikliği nedeniyle 2022’de en büyük 100 listesine yalnızca iki Rus şirketi dahil edildi. Bunların toplam silah gelirleri yüzde 12 düşüşle 20,8 milyar dolara geriledi.
Türk şirketleri satışlarını artırdı
SIPRI’nın geçen yıl en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan ilk 100 savunma sanayisi şirketi listesine 4 Türk firması girdi.
Listede ASELSAN 60, Baykar 76, Türk Havacılık Uzay Sanayii 82 ve Roketsan 100. sırada yer aldı.
Türk şirketlerinin toplam gelirleri geçen yıl 2021’e göre yüzde 22 artarak 5,5 milyar dolara ulaştı.
Raporda insansız hava aracı (İHA) üretimiyle tanınan Baykar’a dikkat çekilerek, Türk şirketin gelirlerinde yüzde 94’e ulaşan bir artışla listede 76. sırada yer aldığı vurgulandı.
SIPRI, kurulduğu 1966’dan bugüne çatışma, silahlanma, silah kontrolü ve silahsızlanma gibi alanlarda araştırma, rapor ve analizler hazırlıyor.
