TBMM (AA) – AK Parti Grup Başkanvekili Yılmaz Tunç, MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay ile AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan kanun teklifi ile Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile general ve amirallerin işlediği askeri suçlarda, soruşturma izni vermeye yetkili merciler ile soruşturma ve kovuşturma makamlarının belirlenmesinde bu kişilerin son rütbeleri ve görevleri esas alınacak.
Harp malulleri ile vazife malulü sayılanların anne ve babasına ödenecek aylık, asgari ücretin net tutarından az olamayacak.
TSK personelinin kıyafetine yönelik hangi hallerde, görevlerde, zamanlarda ve kimler hakkında kayıtlama ve kısıtlamaların uygulanmayacağı Milli Savunma Bakanınca belirlenecek.
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulması şartıyla askeri birlik komutanının veya askeri kurum amirinin ya da hukuk hizmetleri başkanı veya birim amirinin yazılı emri üzerine, tehlikenin veya suçun işlenmesinin önlenmesi amacıyla önleme aramasına imkan tanınacak.
Sivil personelin periyodik sağlık muayenesine “hijyen gerektiren veya sıhhi işlerde çalışan” şeklinde sınırlama getirilecek.
Erbaş ve erlerin sağlık hizmet bedelleri, reçete edilen ilaçlar için ortaya çıkan eşdeğer ilaç farkları ile tıbbi cihaz, malzeme fiyat farkları, ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçesinden karşılanacak.
Terhislerinden sonra tedavileri devam eden erbaş ve erlerin tedavileri süresince yol ücretleri ve gündelikleri ödenecek.
Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararı ile general ve amirallerin terfi ve görev sürelerinin uzatılmasına yönelik işlemler Milli Savunma Bakanı’nın teklifi ile yürütülecek.
General ve amirallerin bir üst rütbeye yükseltilmesinde aranan karar yeter sayısında “YAŞ üyelerinin üçte ikisinin kabulü” şartı kaldırılacak, “YAŞ’ın kararı” esas alınacak.
Yurt dışına öğrenim, kurs ve staj için gönderilen subay ve astsubayların yurt dışında bu nedenlerle geçirdikleri sürelerin, hizmet gereği zorunlu olarak simülatör eğitimlerine katılanlar dışında toplam 6 ayı geçen kısmı yükümlülük süresinden sayılacak.
Askeralma Kanunu ile statüler arasına “yedek astsubay” statüsü ilave edildi
Teklifle Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunundaki “ödenecek brüt aylık tutar” kısmında yer alan “onbaşılar” ibaresi “astsubay astçavuşlar” şeklinde değiştirildi. Değişiklikle, Askeralma Kanunu ile statüler arasına “yedek astsubay” statüsü ilave edildi. Bu kapsamda astsubay adaylarına temel eğitim süresince ödenecek olan tutarın, en küçük astsubay rütbesi olan ve yedek astsubay tayin edilen personelin haiz olduğu “astsubay astçavuş” rütbesi için ödenen miktar kadar olacak.
Askeri kaynaktan müfettiş yardımcısı atanmasına ilişkin usul ve esaslar Anayasa Mahkemesinin iptal kararı çerçevesinde yeniden düzenlenecek.
Bu kapsamda, Milli Savunma Bakanlığının müfettiş yardımcısı kadrolarına ayrıca yapılacak yarışma sınavında başarılı olmak kaydıyla askeri kaynaktan da atama yapılabilecek.
Askeri kaynaktan müfettiş yardımcılığı giriş sınavına başvurabilmek için; Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu subay statüsünde (Teğmen-Albay) bulunmak gerekecek. Giriş sınavı, yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamadan oluşacak. Yazılı sınav, klasik veya çoktan seçmeli şeklinde yapılacak. Yazılı sınavda başarılı olamayanlar sözlü sınava alınmayacak.
Giriş sınavına başvuru yeri, şekli, şartları, istenecek belge ve beyanlar, son başvuru tarihi, sınavın yapılış şekli, yeri, zamanı ve atama yapılacak kadro sayısı, sınava çağrılacak aday sayısı ile diğer hususlar sınav tarihinden en az 45 gün önce Bakanlığın internet sitesinde yayımlanmak suretiyle duyurulacak.
Askeri kaynaktan alınan adaylar, yapılan giriş sınavını kazanmak şartıyla müfettiş yardımcısı olarak göreve başlayacak. Müfettiş yardımcılarının yetişme süresi 3 yıl olup teorik eğitim, refakat ve bağımsız iş yapma olmak üzere 3 aşamalı bir süreci kapsayacak. Askeri kaynaktan alınan müfettiş yardımcıları 3 yılın sonunda sözlü yeterlik sınavına tabi tutulacak.
Yeterlik sınavında başarılı olanlar müfettişliğe, 70 puanın altında kalanlar Milli Savunma Bakanlığında durumlarına uygun kadrolara atanacak. Değişikliğin uygulanmasına ilişkin hususlar Milli Savunma Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle belirlenecek. Öngörülen düzenleme yürürlüğe girmeden önce stajyer müfettiş olarak görev yapan personelin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın müfettiş yardımcılığına atanmasına yönelik düzenleme de yapılacak.
Tecrübeli personelin meslekte kalması hedefleniyor
Teklifle, muvazzaf kıdemli binbaşılar ile 24’üncü hizmet yılını tamamlamış muvazzaf astsubayların özlük hakları düzenlenerek tecrübeli personelin meslekte kalması sağlanacak.
Ayrıca, emekli, adi malul veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış emekli subay ve emekli astsubayların emekli aylıklarında iyileştirme yapılacak.
Yurt dışına öğrenim, staj, kurs, ihtisas veya görgü ve bilgilerini artırmak amacıyla gönderilen personelin yükümlülük sürelerinin hesaplanmasında yurt dışında 6 aydan kısa geçirilen sürelerin dikkate alınmamasına yönelik düzenleme de yapılacak.
Teklifle, yabancı devlet harp okullarında okutulan askeri öğrencilerin eğitim sürelerinin, mezun olana kadar değil gönderilecek okulun durumuna göre yıl ve dönem bazında belirlenebilmesi, belirli sürelerle yabancı devlet harp okullarına öğrenci gönderilebilmesi, yabancı devlet harp okullarında okutulan bir öğrenciye ayrılacak bütçe ile daha fazla öğrencinin kısmi süreli olarak yabancı devlet harp okullarına gönderilebilmesi, ayrıca eğitim süreleri bakımından denk olmayan ve öğrenci gönderilemeyen bazı ülkelerin harp okullarına da askeri öğrenci gönderilebilmesi amaçlanıyor.
Ayrıca, kısmi süreli okutulacak öğrencilerin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılmaları halinde Devletçe yapılan masraflarının tespit ve tahsiline ilişkin düzenleme yapılması, kısmi süreli okutulacak öğrencilerin nasıplarının ve sınıflandırılmalarının yabancı devlet harp okullarından mezun olacak askeri öğrenciler ile aynı usullere tabi olmasına yönelik düzenleme de yapılacak.
Sınavlarla ilgili açıklamalar Milli Savunma Bakanlığı’nın internet sayfasından duyurulacak
Milli Savunma Bakanlığınca gerçekleştirilen personel temin faaliyet sürecinin aksamaması, hızlandırılması, zaman ve emek israfının önlenmesi, posta ve tebligat giderlerinin asgari seviyeye indirilmesine yönelik, sınavlarla ilgili her türlü açıklama, başvuru ve sonuçların adaylara duyurulması işlemlerinin Bakanlık internet sayfasından duyurulması ve bu duyuruların adaylara tebliğ hükmünde olmasına ilişkin düzenleme yapılacak.
Teklifle Nakdi Tazminat Ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik ile Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç Ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanununda belirtilen hak sahiplerine ödenecek nakdi tazminat miktarları artırılacak.
Kişilerin özel hayatının korunmasını isteme kapsamında hukuki güvenlik ve öngörülebilirliğini sağlamak amacıyla gecikmesinde sakınca bulunan hallerde 24 saat içinde hakim onayına sunulması şartı ile birlik komutanının veya kurum amirinin yazılı emri üzerine tehlikenin veya suçun işlenmesinin önlenmesi amacıyla sahil güvenlik hizmet binaları ve eklentileri ile yüzer unsurlarında, jandarma hizmet binaları ve eklentilerinde, askerlik yükümlülüğünü yerine getiren erbaş ve erlerin üstünün, özel kağıtlarının ve eşyalarının aranmasına imkan tanınacak.
Şehitlerin anne ve babaları, Türkiye Harp Malulü Gaziler, Şehit Dul ve Yetimleri Derneğine üye olabilecek.
Teklifi göre, Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu’nda, “tatbikat ve eğitimlerde silahaltına alınan yedek personele yapılacak ödemeler” başlığı altında düzenleme yapılıyor.
Buna göre, özel kanunlarında yer alan hükümler saklı kalmak üzere, tatbikat veya eğitim için silahaltına alınan yedek personele, askeri kurumlarına katıldıkları tarihten itibaren silahaltında bulundukları sürece, varsa bağlı bulundukları kurum veya kuruluşlardan aldıkları aylık, ücret ve diğer mali haklar da dikkate alınarak muvazzaf emsallerini geçmemek kaydıyla ödeme yapılabilecek. Buna ilişkin usul ve esaslar cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Kamulaştırma Kanunu’nda, kamu yararına yönelik ihtiyacın ortadan kalkması halinde ilgili idare tarafından terk edilebilecek durumda olan taşınmazların kullanımına son verilerek ilgililere iade edilmesi yoluyla idare aleyhine açılan kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında kamu zararının önüne geçilmesi, idare tarafından yalnızca kamu yararına yönelik kullanımına ihtiyaç duyulan taşınmazlar yönünden bedel hesaplamasına gidilmesi, uzlaşmanın taşınmazın kullanımına kısmen ya da tamamen son verilmesine ilişkin de yapılabilmesi, uzlaşmanın taşınmazın üzerinde yapı bulunması halinde bina/tesis bulunmayan kısmının ifraz edilmesi suretiyle de mümkün olabilmesi, açılacak kamulaştırmasız el atma davalarında, öncelikle idarenin kamu yararına yönelik ihtiyaç durumuna göre taşınmazın kullanımına son verilerek iade edilip edilmeyeceğinin mahkeme tarafından dikkate alınmasına yönelik düzenleme yapılıyor.
Emniyet Teşkilatı Uçuş ve Dalış Hizmetleri Tazminat Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, personelin hak sahibi anne ve babasına ödenecek tazminat miktarları artırılıyor.
Uzman Erbaş Kanunu’nda değişiklik
Uzman Erbaş Kanunu’nda yapılan değişikliğe göre, görevde başarısız olma, intibak edememe ve kendilerinden istifade edilememe hallerinde yapılacak işlemler, çıkarılacak yönetmelikte düzenlenecek.
İlk 5 aylık intibak dönemi içerisindeki uzman erbaşlardan, ilgili mevzuatında personelin vazife, ödev ve sorumlulukları olarak düzenlenen hususlara riayet etmedikleri rapor, tutanak ve her türlü belge ile sabit olanlar, en az iki disiplin amirinden toplam 3 defa veya daha fazla disiplin cezası alanlar, verilecek intibak eğitimlerinden başarısız olduğu sınav notu ile tespit edilenler, görevde başarısız olma veya kendilerinden istifade edilememe halleri bulunanlar, intibak edememiş sayılacak ve sözleşmeleri feshedilecek.
Uzman erbaşlardan, atış, spor ve eğitim faaliyetlerinde ilgili mevzuatında öngörülen standartlara ulaşamayanlar, harekat, operasyon, iç güvenlik, hudut ve kolluk/asayiş görevleri ile kadro görevinin gereklerini yerine getirmede yetersizlik veya isteksizlik göstererek vazifeyi yahut birliğin emniyetini tehlikeye düşürenler veya görevin yapılmasını aksatanlar, bu durumlarının rapor, tutanak ve her türlü belge ile kanıtlanması halinde görevde başarısız sayılacak sözleşmeleri feshedilecek.
Teklifle, uzman erbaşların “kendilerinden istifade edilememe halleri” de ayrıntılı olarak düzenleniyor.
Buna göre, gelirinin çok üstünde borçlanmaya düşkün olan ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirenler,
Görevine, sosyal ve aile yaşantısına zarar verecek derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün olanlar veya Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Jandarma Genel Komutanlığının veya Sahil Güvenlik Komutanlığının itibarını sarsacak şekilde yüz kızartıcı, utanç verici veya toplumun genel ahlak yapısına aykırı fiillerde bulunanlar,
Devletin, Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Jandarma Genel Komutanlığının veya Sahil Güvenlik Komutanlığının manevi şahsiyetine zarar verecek nitelikte suç veya disiplinsizlik teşkil eden tutum, davranış veya fiillerde bulunanlar,
İntihara teşebbüs eden, kendisini veya bir başkasını kasten hizmete yaramayacak hale getiren ve getirtenler, kasten veya tedbirsizlik suretiyle ateşli silah ile kendisini veya başkasını yaralayanlar,
Disiplinsizliği alışkanlık haline getirdiği anlaşılanlar,
Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandığı rapor ile tespit edilenler,
Mazeretsiz olarak bir sözleşme yılı içinde toplam yedi gün ve daha uzun süre göreve gelmeyenler,
Türk Silahlı Kuvvetlerinde komando birliklerinde görev yapmak üzere komando branşında veya Jandarma Genel Komutanlığında jandarma alt branşında istihdam edilmek üzere temin edilenlerden en az 4 yıl hizmet süresini tamamlamadan, vazifenin sebep ve tesiri nedenleri hariç, komando niteliğini kaybettiği yönünde sağlık kurulu raporu alanlar,
Uzman erbaş olmak için gerekli nitelik ve şartlardan herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılan veya sözleşme süresi içinde bu niteliklerinden herhangi birini kaybedenler,
Sıhhi arızası devam edenler, bu durumlarının rapor, tutanak ve her türlü belge ile kanıtlanması halinde kendinden istifade edilemeyecek personel sayılacak ve sözleşmeleri feshedilecek.
Astsubaylığa geçmek için gerekli başvuru şartlarına haiz olup harekat veya yurt dışı operasyon görevleri nedeniyle başvuruda bulunamayan veya seçme sınavına katılamayan uzman erbaşlara başvuru yapamadıkları veya katılım sağlayamadıkları sınav sayısı kadar sınav hakkı verilecek.
“Emekli aylığı bağlanamayan askeri personele emekli maaşı bağlanıyor”
Anayasa Mahkemesinin daha önce aldığı karara uyum sağlamak amacıyla Uzman Erbaş Kanunu’nda düzenleme yapılıyor. Buna göre “görevde başarısız olma, intibak edememe ve kendilerinden istifade edilememe hallerinde yapılacak işlemlerin” yönetmelik ile düzenlenmesi sağlanıyor.
Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanunu’nda yapılan değişiklikle yıllık listelerde belirlenen her türlü harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelerin ihracı veya yurt dışına çıkarılmasına, Dışişleri Bakanlığının görüşü alındıktan sonra Milli Savunma Bakanlığınca izin verilebilecek.
Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu’nda yapılan değişiklikle NATO projelerinin gerçekleştirildiği tesisler için denetlemelere, Kuzey Atlantik Andlaşması Merkez Kurulu Başkanlığından da yetkili personelin katılması talep edilecek.
Teklifle 1999 yılı sonrası sigortası başlayan ve 1 Şubat 2018 yılı sonrası kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilen ancak yaş şartını sağlayamadığı için emekli aylığı bağlanamayan askeri personele emekli maaşı bağlanıyor.
Buna göre kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenlere, yaş şartı aranmaksızın kadın ve erkek 25 hizmet yılını tamamlaması halinde emekli aylığı bağlanacak.
Teklifle daha önce emekli aylığı bağlanan veya emekli ikramiyesi ödenenlere ilişkin usul ve esaslar da belirleniyor.
Sözleşmeli erbaş ve erlerin uzman erbaş statüsüne geçirilmesi
Teklifle sözleşmeli erbaş ve erlerin uzman erbaş statüsüne geçirilebilmelerine ilişkin düzenleme yapılıyor.
Sözleşmeli erbaş ve erlerin bağlı oldukları kuvvet komutanlıklarında statü geçişi kapsamında uzman erbaşlığa geçebilmelerinin şartları düzenleniyor.
Buna göre en az lise mezunu olmak, uzman erbaş olmaya istekli olmak, başvuru tarihinde ikinci hizmet yılını tamamlamış olmak, yönetmelikte öngörülen sınavlarda başarılı olmak gibi şartlar aranacak.
Teklifle, yargı yolu kapalı olan disiplin cezalarının, ceza sayısı veya puanına eklenmek suretiyle, Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğin kesilmesi sonucunu doğurduğu hallerde anılan yargı yolu kapalı disiplin cezalarının da mahkemelerce incelenebileceğine ve bunların iptal edilebileceğine ilişkin düzenleme yapılıyor.
Muhabir: Sinan Uslu, Zehra Aydın Turapoğlu, Adem Balta,Ertuğrul Subaşı
